CÁCH PHÂN ĐỊNH MỘT VIỆC ĐÚNG – SAI / TỐT – XẤU

Tuy nhiên có một hệ quy chiếu chung để minh định được đúng – sai , phải – trái, tốt – xấu đó là người ta dựa vào sự phù hợp với 4 đạo sau đây:

Đạo luật: hiến pháp, pháp luật

Đạo lý: luân lý của gia đình, xã hội

Đạo thiên: Phật, Chúa, Tổ Tiên…

Đạo sống: giá trị sống của bản thân, con người bên trong của mình

Thông thường, nếu việc nào phù hợp với cả 4 đạo này thường được xem là đúng/tốt nhưng nếu chỉ cần vi phạm một trong bốn cái đạo trên thì xem là sai/xấu

Nhưng thực tế cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ phân định đúng sai – trắng đen đôi khi có cả vùng xám – pha lẫn cả đen và trắng. Vậy khi đó, bạn sẽ phân định như thế nào?

Bạn có thể dựa vào một hay hai cái trong 4 đạo trên để xác định và nếu chúng mâu thuẩn với nhau, bạn có thể chọn theo đạo sống của bản thân: giá trị sống, lẽ sống, nguyên tắc… của chính mình. Nhưng làm thế nào để biết rằng đạo sống của mình là đúng để mình hành động theo.

Thường khi xác lập và hình thành đạo sống của bản thân hãy chọn sao cho “ đạo sống” vừa đúng và tốt với mình vừa không trái với đạo luật (pháp luật), không trái với đạo lý của xã hội và đức tin tôn giáo mình đã chọn . khi đó bạn chỉ cần sống đúng với con người của mình là đủ.

Nhưng để có thể đảm bảo “ đạo sống” của mình là đúng để hành động theo, bạn cần có đầu sáng để minh định và một trái tim nóng để rung cảm. Để có đầu sáng để minh định bạn cần liên tục phản tỉnh chính mình hay phản tư bản thân để biết được đâu là đúng là sai, bạn biết điểm mù của mình ở đâu để liên tục học hỏi nâng cao nhận thức và hiểu biết của mình. Một trái tim nóng là trái tim có hồn – biết rung lên trước cái đẹp, biết thổn thức trước nỗi đau, một trái tim biết phẫn nộ trước cái sai, cái xấu và cái ác, một trái tim tràn đầy tình yêu thương và giàu lòng trắc ẩn

Những người quyết định chọn tình mà bỏ lại hiếu hay chọn lý tưởng mà bỏ lại gia đình thì chắc chắn tâm trạng của họ rất đau xót, luyến tiếc và có khi rất hụt hẫng. Khi đó người ngoài hay cha mẹ nhìn vào phán xét họ là bất hiếu vì tình bỏ hiếu . Nhưng nếu họ hành động theo giá trị sống mà họ theo đuổi dù ở đâu họ và cũng luôn yêu quý cha mẹ mình, họ sống có hạnh phúc trong tình yêu, biết ứng dụng những kinh nghiệm quý báu mà cha mẹ đã truyền trao để gây dựng gia đình hạnh phúc bền vững , luôn tìm cách hàn gắn sự rạn nứt đổ vỡ với cha mẹ hoặc hướng dẫn con cái biết tưởng nhớ đến ông bà, thì hành động đó có khi còn xứng đáng hơn là ở bên cha mẹ mà ngỗ nghịch hay làm khổ cha mẹ . Có thể hành động ban đầu của họ làm cho cha mẹ và người bên ngoài có cái nhìn phiến diện về quyết định đó nhưng quan trọng là cuối cùng trong lòng họ luôn có cha mẹ và sống đúng với những gì cha mẹ đã dạy dỗ và giá trị sống mà họ theo đuổi.

Chúc bạn luôn có một cái đầu sáng và một trái tim nóng để có thể giải quyết nhiều vấn đề phức tạp trong cuộc sống này

Sài Gòn, ngày 25/05/2025